He Waka He Tangata
Te Whakatere ā-lwi-Taketake
i te Moana-nui-a-Kiwa
Ngā Tohu Moana
Ka whai hoki te kaiwhakatere i ngā tohu moana kei tēnā wāhi, kei tēnā wāhi. Kāore pea e whāia te huarahi tōtika ki tētahi moutere ka taea rā anō te whakarite i tana huarahi mā aua tohu. Ka akona aua tohu mā te wheako, te pakiwaitara, me te waiata.
Ko te ākau pea hei tohu, ahakoa he 50m ki raro o te moana. He rerekē te tae o te wai o ngā ākau (momo kākāriki) ki tō te moana (kikorangi). I ētahi wā he poto, he tūparipari hoki ngā ngaru o runga i te ākau. Nā te tukitukitanga o ngā au me te ākau e pēnei ai. Pēnā he papatahi te moana, ka kitea e te kaiwhakatere ngā ngaru ahakoa he tawhiti. I te pō, ka rongo ia i te rerekē o te tere a te waka o runga i te ākau [tirohia te whakaahua 1]
He tohu anō o ngā koiora moana (pērā ki te mako, te tohorā, te aihe). Kitea ana ngā kararehe motuhake i aua wāhi anō o te huarahi, huri noa ngā rau tau. Ko ētahi e mōhiotia whānuitia ana e ngā kaiwhakatere, ā, kua whakaingoatia. He pai te āwhina mai o ēnei pērā i ngā ākau hei ārahi i te kaiwhakatere. Ka taea hoki e ngā koiora moana nei te āwhina i te kite whenua.
Ka āta tiakina ngā mātauranga tohu moana. Ka waiatatia e ngā ākonga kaiwhakatere ngā rārangi tohu hei kimihanga mō waenga o ngā moutere me ia tūranga whetū. Ka waiatatia ka kōrero pakitia rānei aua tohu moana nei e tana hoa wahine i a ia e tere ana i te moana.
Ākonga whakatere Kaiki Tarangi (Karl) o ngā Kuki Airani
Ka kī atu “Ahakoa ko wai koe, e mōhio ana au ki a koe– koia tērā, e mōhio ana au ki a koe, e whakawhirinaki ana au ki a koe – māu ahau e pupuri ki te kapu o to ringa kia hoki ora i tēnei haerenga ki te kāinga?” E hoa, ka mīharo mai koe. E hia kē nei ngā kaiwhakatere ka mea i ō rātou ngarotanga ki te moana, ka ānipa, ka titiro ki te wai, tērā tētahi mako, he mako mā e kauhoe ana ki mua noa, ka mutu tā rātou “Arā kē te ahunga!”