Ngā Tohu Moana


Ka whai hoki te kaiwhakatere i ngā tohu moana kei tēnā wāhi, kei tēnā wāhi. Kāore pea e whāia te huarahi tōtika ki tētahi moutere ka taea rā anō te whakarite i tana huarahi mā aua tohu. Ka akona aua tohu mā te wheako, te pakiwaitara, me te waiata.

Ko te ākau pea hei tohu, ahakoa he 50m ki raro o te moana. He rerekē te tae o te wai o ngā ākau (momo kākāriki) ki tō te moana (kikorangi). I ētahi wā he poto, he tūparipari hoki ngā ngaru o runga i te ākau. Nā te tukitukitanga o ngā au me te ākau e pēnei ai. Pēnā he papatahi te moana, ka kitea e te kaiwhakatere ngā ngaru ahakoa he tawhiti. I te pō, ka rongo ia i te rerekē o te tere a te waka o runga i te ākau [tirohia te whakaahua 1]

He tohu anō o ngā koiora moana (pērā ki te mako, te tohorā, te aihe). Kitea ana ngā kararehe motuhake i aua wāhi anō o te huarahi, huri noa ngā rau tau. Ko ētahi e mōhiotia whānuitia ana e ngā kaiwhakatere, ā, kua whakaingoatia. He pai te āwhina mai o ēnei pērā i ngā ākau hei ārahi i te kaiwhakatere. Ka taea hoki e ngā koiora moana nei te āwhina i te kite whenua.

Ka āta tiakina ngā mātauranga tohu moana. Ka waiatatia e ngā ākonga kaiwhakatere ngā rārangi tohu hei kimihanga mō waenga o ngā moutere me ia tūranga whetū. Ka waiatatia ka kōrero pakitia rānei aua tohu moana nei e tana hoa wahine i a ia e tere ana i te moana.

Ka waiata a Lourdes Lepanemai o Hatawara i te waiata Tutu ne Naipa (Te Kaukau a Naipa)
Ka waiata a Lourdes Lepanemai i te waiata Tutu ne Naipa (Te Kaukau a Naipa), he whakaingoa i ngā koiora maha o te moana: Ka haere te wahine nei a Naipa ki te kaukau ki Powrow ki runga i te ākau. Ka heke iho te hau ki a ia mai i te tonga. Ka karanga ngā tāne he waka kei te haere mai. Ko Gamomumonu, e oma atu ana i tana pāpā. E tere whakatetonga ana, he whai i ngā whetū. Ka kite ia i te mako i tōna wāhi. Ka rewa atu te rau o te rākau nat mai i te tākutai. Kātahi koe ka inu i tō inu nuu (niu). Ko te asaf (he momo manu) ko Tinimwar te ingoa – ko tētahi o ōna ringa ki te uru ki Eurpiik ko tōna kakī me te ūpoko ki Metau Sarik (te huarahi ki waenga o Hatawara me Piki) … Kei te haere koe ki Piki ki te tiki suum (he pipi nui) mai i te ākau … mō Naosow i te mea e hia inu ana ia me te mate kai.

WHATAATA