Huarahi whetū

He kaiarataki pai te whetū kātahi anō ka whiti ka tō rānei. Ka ahi te kaiwhakatere ki te aronga o te whitinga me te tōnga o ngā whetū ki te pae o te moutere e haere nei ia. Heoi anō, kāore te whetū e whiti mai i te pae PAPAKUPU pae - te tūtakitanga o te moana, te papa rānei ki te rangi (mei kore i te pae o te ao). Ka whiti ki te taha o te moutere, ā, ka tere whakangaro atu. Nō reira ka whakamahia e te kaiwhakatere te whetū whai mai, ka pērā rā anō te haere. I ētahi wā ka tekau pea ngā whetū i te huarahi mō te tere i te pō kotahi, ēngari kotahi anake te whetū ka whai ingoa.

He waiata he kōrero pūrākau hei whakamaumahara i ngā huarahi whetū. Neke atu i te kotahi huarahi whetū i waenga i ngā moutere. Kotahi anake te huarahi whetū e whāia ia wāhanga o te tau. Ka ono marama o muri mai , ko aua whetū kei tua i runga i te pae hei te whitinga mai o te rā nō reira kāore i te kitea. Ka whāia hoki ngā momo huarahi whetū inā kaha ngā au me ngā hau.

“Nō tā mātou tere atu i Puruwati ki Haipani [tētahi o ngā moutere o Mariana ki te Raki] … mā te whai i ngā tohutohu a Hipour … ka toru ngā huarahi: … te ahunga ki te moutere … te ahunga ahakoa te au o te uru, me te mea tuatoru … ahakoa ngā hau pūkeri …”
Nō David Lewis ki roto i Bader, H. rāua ko McCurdy, P., eds (1999).

Gaiuli rāua ko Gaisina (Hāmoa, Poronīhia)

He kōrero tēnei mō Gaiuli me Gaisina nō Tutuira e mōhiotia ana i ēnei rā ko Hāmoa o Amerika tae noa ki ngā moutere o Manua. Tuatahi, ka ahu rātou ki te whetū Mataula. Ka whiti mai a Tapuitea (te whetū ahiahi), ā, ka whiti mai a Faipa me Tulalupe ki te rāwhiti. Kātahi ka whiti mai ko Toloa (Taki o Autahi), ko Sumu me Luatagata – he piritata. Kātahi ko Taelo ka whiti mai, ka ahu pērā rātou. Ka whiti mai ko Tiotala, ka ahu pērā rātou. Tata rawa mai te atatū, ka whiti mai ko Amoga (Tautoru) me Lii (Matariki). Ka aro atu rātou ki Amoga. Ao ake, i te ahu tika tonu rātou ki Manua.