Te Take i ngaro ai a Fasu i Iwhariki (Iapi, Maikaranīhia)

He haerenga anō tēnei a ngā iwi o Iapi me ngā motu iti. I tētahi rā, ka tatū mai he waka moana mai i Iapi ki Iwhaiki. I pōwhiritia e ngā iwi o Iwhariki te kaiwhakatere me āna tāngata, me te tuku hoki i ngā taonga maha nei. I mea atu kia noho roa mai ngā iwi tauhou nei. Heoi, ko te tono a te rangatira kia kaua rātou e takiwehe atu i te whare waka. I mōhio rawa ia he mana wairua tō te iwi o Iapi, ā, kāre i hiahiatia ki Ifalik.

I te ata, ka takahia e te kaiwhakatere o Iapi te kupu a te rangatira. Ka wehe atu i te whare waka, ka haere ki te taha matara o te moutere kaukau ai. Ohorere ana, ka kitea e ia he mea rerekē i te pae. Ahakoa he uaua te kite atu i te kaha o te rā, ki tāna he āwhā nunui hoki. Na ka kohia he rau rākau whaimana ka karakia kia kore atu ai te mea nei.

Ko te haerenga ki te kī atu ki te rangatira, nāna te āwhā nunui i whakatau kia kore ai e turakina a Iwhariki. Ohorere katoa te rangatira. Ka mea atu, ehara i te āwhā, he moutere kē ko Fasu te ingoa me tōna maunga teitei. Hanga pouri nei te kaiwhakatere i tāna anō mahi. Ka aroha atu te rangatira, engari ka whakahaua kia wehe atu te tangata nei i Iwhariki. I tēnei rā, e takoto ana a Fasu i raro i te kare wai kei te tauraki o Iwhariki. Kāre e haere ngā poti ki reira, engari hīia ai e te tangata i te pupuhi rāwhiti mai o te hau kia māmā ai te hoki ki Iwhariki.

Ngā Haerenga o Mua

I te Moana-nui-a-Kiwa, he haerenga whakahirahira mo te hokohoko me ngā take wairua. Hei tauira ko ngā haerenga sawei. I ētahi tau, i haere ngā iwi nō ngā motu iti PAPAKUPU motu iti - he moutere ākau, he iti noa o ngā Kararaina ki Iapi (he moutere puia nui) me ētahi taonga. I tiakina ētahi ki ngā kete o sawei (he kete kua whatu ki te aho niu). Ko te whakapono o ngā iwi motu ākau nei, nō ngā iwi o Iapi te mana o te huarere. Ki te kore e mau mai ngā taonga, kua patua rātou e te āwhā kikino.

He iwi manaaki ngā iwi o Iapi. Ko te nuinga o ngā taonga i tuku he mea kāre e kitea i ētahi atu moutere, he taonga whaitake wairua rānei. I whakanuia te whanaungatanga PAPAKUPU whanaungatanga - huāngatanga, hononga i waenganui i ngā ahurea e rua. I atawhaingia ngā manuhiri e ngā whānau o Iapi, anō nei he tamariki nā rātou ake.

I aukatingia ngā haerenga sawei e ngā tari Tiamana i ngā tau timatanga o 1900, ēngari he nui tonu ngā iwi mōhio ki te whanaungatanga sawei – me te waihanga hoki i ngā kete sawei.

Whakaahua kete sawei © Rosalind Hunter-Anderson. Nō te Ethnology Museum o te Academia Sinica i Taipei tēnei whakaahua.